ΤΟ ΗΞΕΡΕΣ;

{    Η τέλεια φύση: μερμύγκια (!)

Για να δουν πώς μοιάζει το εσωτερικό μιας φωλιάς μυρμηγκιών, μια ομάδα ερευνητών έριξε τσιμέντο σε μια εγκαταλελειμμένη φωλιά (ναι, η φωλιά ήταν εγκαταλελειμμένη - δεν σκοτώθηκαν τα μερμύγκια).Έριχναν τσιμέντο επί 3 συνεχόμενες μέρες. Χώρεσαν 10 τόνοι τσιμέντο στη φωλιά!Μετά από έναν μήνα που το τσιμέντο ξεράθηκε... άρχισαν οι ανασκαφές, οι οποίες πήραν εβδομάδες για να ολοκληρωθούν.Αυτό που ανακάλυψαν οι ερευνητές ήταν εντυπωσιακότατο... Μια ολόκληρη "πόλη", με δρόμους, κατοικίες και εξαερισμό!Όλα έμοιαζαν λες και ήταν σχεδιασμένα από αρχιτέκτονα, αν και βέβαια αυτή η κολοσσιαία πόλη δημιουργήθηκε με την σκληρή, συλλογική εργασία ολόκληρης της κοινότητας των μυρμηγκιών η οποία αποδείχτηκε εξαιρετικά εκπαιδευμένη, πειθαρχημένη και προσηλωμένη στον σκοπό της.Το κτίσμα καλύπτει 50 τετραγωνικά μέτρα και έχει 8 μέτρα βάθος. Για να χτιστεί, τα μυρμηγκιά αναγκάσθηκαν να μετακινήσουν 40 τόνους γης, ένα έργο ισοδύναμο με το Σινικό Τείχος!

{    Το μοναδικό αθάνατο ζώο στον κόσμο!

Η είδηση έχει ήδη κάνει το γύρο του κόσμου και προκαλεί το ενδιαφέρον της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας. Η μέδουσα, που ζει στα νερά της Καραϊβικής, με το επιστημονικό όνομα Turritopsis nutriculα, είναι ένα ζώο μοναδικό σε ολόκληρο τον πλανήτη. Όχι μόνο αναγεννιέται, αλλά ουσιαστικά έχει τη δυνατότητα να ζει για πάντα, με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος πλέον να κατακλύσει τις θάλασσες...

   ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕ ΤΗΝ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ ΤΩΝ ΔΕΙΝΟΣΑΥΡΩΝ;

Ύστερα από πολλά χρόνια επιστημονικών διενέξεων βρέθηκε επιτέλους  η πραγματική αιτία της τελευταίας μαζικής εξάλειψης των κυρίαρχων μέχρι τα τέλη της Κρητιδικής περιόδου μορφών ζωής, της επονομαζόμενης και «μαζική εξάλειψη Κ-Τ». Και το μυστικό αυτής της τελευταίας εφιαλτικής καταστροφής κρυβόταν όλους αυτούς τους αιώνες στα γεωλογικά στρώματα του κρατήρα Chicxulub στη χερσόνησο Γιουκατάν. Πώς όμως μπορούμε να είμαστε σίγουροι για την ακρίβεια αυτού του εφιαλτικού σεναρίου; Οπως πολύ σωστά είχαν υποθέσει, ήδη από το 1980, οι Luis και Walter Alvarez, οι σημερινοί ερευνητές βρήκαν άφθονα αποθέματα ιριδίου, ενός σπανιότατου χημικού στοιχείου στη Γη που όμως αφθονεί σε πολλά ουράνια σώματα (κομήτες, αστεροειδείς). Η μεγάλη αφθονία σε ιρίδιο που βρέθηκε μέσα σε ένα συγκεκριμένο γεωλογικό στρώμα του κρατήρα, η εναπόθεση του οποίου έγινε πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια, αποτελεί την πιο αναμφισβήτητη μαρτυρία της επίσκεψης του ουράνιου εισβολέα! Μελετώντας την ακριβή διάμετρο και το βάθος του κρατήρα, από μια θαυμάσια πανοραμική φωτογραφία τραβηγμένη από τοπογραφικό ραντάρ της NASA, οι ερευνητές υπολόγισαν ότι ο αστεροειδής είχε διάμετρο δεκαπέντε περίπου χιλιόμετρα, και με δεδομένη την υψηλή ταχύτητα που είχε κατά την πρόσκρουση θα πρέπει να διατάραξε για πολλά χρόνια το σύνολο του γήινου οικοσυστήματος. Σε αυτό τον ουρανοκατέβατο και απρόσκλητο εισβολέα θα πρέπει να αναζητήσουμε την αρχική αιτία για την ατέλειωτη σειρά από καταστροφές που οδήγησαν τελικά σε μαζική εξάλειψη πάνω από τα μισά είδη ζωής του πλανήτη μας. Και μαζί με αυτά έθεσαν οριστικά τέλος στην επί 150 εκατομμύρια χρόνια απόλυτη κυριαρχία των μεγαλοπρεπών δεινοσαύρων. Όμως, όπως συχνά λέγεται, «ουδέν κακό αμιγές καλού»: αυτή η ολότελα απρόβλεπτη μαζική καταστροφή θα ανοίξει το δρόμο για την ακτινωτή εξάπλωση και την εντυπωσιακή διαφοροποίηση των μικρών και αξιοκαταφρόνητων, τότε, θηλαστικών. Με άλλα λόγια, οι δεινόσαυροι ήταν υπερβολικά μεγάλοι για να επιβιώσουν ενώ τα μικρά θηλαστικά ήταν φαίνεται πολύ μικρά για να εξαλειφθούν.Το πώς ακριβώς και το γιατί τα ασήμαντα, μέχρι τότε, θηλαστικά κατάφεραν να επιβιώσουν και να εξελιχθούν μέσα σε τόσο αντίξοες και εχθρικές συνθήκες είναι ένα πραγματικό αίνιγμα· το αμέσως επόμενο αίνιγμα που θα πρέπει στο μέλλον να λύσει η σχετική έρευνα.

 ΟΙ ΔΕΚΑ ΠΛΗΓΕΣ ΤΟΥ ΦΑΡΑΩ με το πρίσμα της επιστήμης

 Α ΣΕΝΑΡΙΟ:

Το τοξικό φύκος

Από τις πιο ενδιαφέρουσες θεωρίες είναι αυτή που μιλάει για μια αλυσιδωτή αντίδραση την οποία προκάλεσαν τα φύκια του Νείλου η οποία είχε ως αποτέλεσμα την πρόκληση μιας σειράς φαινομένων τα οποία εξηγούν πολλές από τις «πληγές». Κάποια στιγμή οι Αιγύπτιοι βλέπουν τα νερά του Νείλου να γίνονται κατακόκκινα.Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη θεωρία, δεν επρόκειτο βέβαια για αίμα αλλά για ένα κόκκινο φύκος (εν δράσει και στην εποχή μας και γνωστό ως red tide = κόκκινη παλίρροια) το οποίο τη δεδομένη στιγμή βρήκε στον Νείλο συνθήκες εξαιρετικά ευνοϊκές για τον πολλαπλασιασμό του. Αποτέλεσμα ήταν να εξαπλωθεί παντού στον ποταμό χρωματίζοντας τα νερά του κόκκινα.Η γιγάντωση αυτή προκάλεσε μια ανισορροπία στο τοπικό οικοσύστημα απελευθερώνοντας τεράστιες ποσότητες τοξινών στον υδροφόρο ορίζοντα. Αποτέλεσμα ήταν η εξόντωση των ψαριών του Νείλου, τα οποία ανάμεσα στα άλλα θα έτρωγαν και τα αβγά των βατράχων. Από τα αβγά που δεν φαγώθηκαν γεννήθηκε ένας τεράστιος αριθμός βατράχων που μεταγενέστερα βγήκαν στη στεριά και πέθαναν.Τα αποσυνθεμένα πτώματα των βατράχων προσείλκυσαν ψείρες και μύγες. Οι ψείρες έγιναν φορείς του ιού Βlue Τongue εξοντώνοντας το 70% των βοοειδών της Αιγύπτου. Οι μύγες με τη σειρά τους έγιναν φορείς του Glanders, μιας μόλυνσης που στους ανθρώπους προκαλεί αποστήματα στο δέρμα. Λίγο αργότερα η κοιλάδα του ποταμού Νείλου επλήγη από μια τριήμερη αμμοθύελλα, γνωστή και ως «πληγή του σκότους».Στη διάρκεια της θύελλας η θερμοκρασία, συνδυαζόμενη με ένα επικείμενο χαμηλό βαρομετρικό, δημιούργησε όχι μόνο χαλάζι αλλά και μια καταιγίδα με αστραπές που στους αρχαίους Αιγυπτίους φάνηκε σαν φωτιά από τον ουρανό. Ο άνεμος που ακολούθησε αποπροσανατόλισε τον πληθυσμό των αστακών της Αιθιοπίας και τους οδήγησε μέσα στις αστικές περιοχές. Ο συνδυασμός του χαλαζιού και των περιττωμάτων των αστακών παρήγαγε μυκοτοξίνες.Στο δείπνο των αρχαίων Αιγυπτίων το πρωτότοκο παιδί έπαιρνε τη μεγαλύτερη μερίδα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση αυτό δεν το ωφέλησε: από τη στιγμή που κατανάλωνε και τη μεγαλύτερη ποσότητα τοξίνης, οδηγείτο στον θάνατο...

   Β ΣΕΝΑΡΙΟ:

Η «πληγή» της Θήρας

Η αποκρυπτογράφηση έξι αιγυπτιακών παπύρων οδήγησε ορισμένους επιστήμονες στην εκτίμηση ότι ορισμένες από τις «πληγές» του Φαραώ ήταν αποτέλεσμα της γιγαντιαίας έκρηξης του ηφαιστείου της Σαντορίνης. Ιχνη της έκρηξης έχουν εντοπιστεί σε πολύ μακρινές από την Ελλάδα περιοχές του πλανήτη και έτσι εκτιμάται ότι τουλάχιστον οι βόρειες περιοχές της Αιγύπτου θα αντιμετώπισαν- και μάλιστα πολύ έντονα- την ηφαιστειακή στάχτη αλλά και την όξινη βροχή που ήταν τα βασικά προϊόντα της έκρηξης. Σε αυτούς τους έξι παπύρους περιέχονται οδηγίες για την αντιμετώπιση δερματικών παθήσεων που δεν προέρχονται από συνηθισμένες για την εποχή εκείνη αιτίες, όπως π.χ. τα ηλιακά εγκαύματα, ο ερεθισμός των ματιών, ο βήχας, το άσθμα και τα δερματικά έλκη. Ολα τα παραπάνω συμπτώματα μπορούν να ερμηνευθούν ως βλάβες που προέρχονται από επαφή, κατάποση ή εισπνοή οξέων.Αξιοσημείωτο είναι ότι για τα εγκαύματα, τα έλκη και τα ερεθισμένα μάτια δεν θα έπρεπε να συνιστάται πλύσιμο με νερό του Νείλου, συνηθισμένη πρακτική της εποχής, αλλά, όπως γνωρίζουμε άσηπτο υγρό που έχει αλκαλική αντίδραση, ή επιθέματα με λάσπη από νερό πηγής. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης έγινε σε τρεις φάσεις. Αρχικά υπήρξε έντονη σεισμική δραστηριότητα για μερικά χρόνια.Στη συνέχεια, και στην πρώτη φάση της έκρηξης, εκτοξεύθηκαν γιγαντιαίες ποσότητες κόκκινης τέφρας, ενώ στη δεύτερη φάση ανάλογες ποσότητες διοξειδίου του θείου. Οι θιασώτες της θεωρίας ότι η έκρηξη συνδέεται με τις «πληγές» υποστηρίζουν πως η κοκκινωπή τέφρα της πρώτης φάσης της έκρηξης έπεσε στα νερά του Νείλου δίνοντάς του το κόκκινο χρώμα που αναφέρεται στη Βίβλο, ενώ στη συνέχεια το διοξείδιο του θείου διαλύθηκε στο νερό παράγοντας θειικό οξύ.Οι βάτραχοι βγήκαν στη στεριά για να αποφύγουν το μολυσμένο νερό. Το νέφος της τέφρας κάλυψε τον ουρανό εμποδίζοντας τις αχτίδες του ηλίου να φθάσουν στη γη προκαλώντας διάφορα ακραία καιρικά φαινόμενα.Έπεσε χαλάζι και σε συνδυασμό με τις έντονες βροχοπτώσεις αυξήθηκε κατακόρυφα ο πληθυσμός πολλών ειδών εντόμων. Τέλος, η όξινη βροχή και η ηφαιστειακή τέφρα γέμισαν με πληγές το δέρμα των ανθρώπων και προκάλεσαν τον θάνατο των οικόσιτων ζώων.Η μόνη «πληγή» που δεν είναι εύκολο να ερμηνευθεί εύκολα ως συνέπεια της ηφαιστειακής έκρηξης είναι ο θάνατος των πρωτότοκων ανθρώπων και ζώων.

{ΠΕΡΙΕΡΓΑ ΨΑΡΙΑ

Το περίεργο αυτό ψάρι με το διαφανές κεφάλι, που θυμίζει cockpit μαχητικού-αεροπλάνου,ανακαλύφθηκε ζωντανό στα βαθιά νερά κοντά στην κεντρική ακτή της Καλιφόρνιας από το Monterey Bay Aquarium Research Institute (MBARI), και είναι το πρώτο δείγμα του είδους του.

ΚΑΠΟΥΤΣΗ ΜΑΡΙΑ-ΧΡΙΣΤΙΝΑ