«Επαναστατικός Αγώνας και Τοπική Ιστορία του 1821, ελληνικοί τόποι αφηγούνται τη συμμετοχή τους στον Αγώνα της Ανεξαρτησίας»

 

Για το μαθητικό διαγωνισμό Ιστορίας

Εκπαιδευτήρια «Νέα Παιδεία»

ΘΕΜΑ: «Επαναστατικός Αγώνας και Τοπική Ιστορία του 1821, ελληνικοί τόποι αφηγούνται τη συμμετοχή τους στον Αγώνα της Ανεξαρτησίας»

 

Σχολικό Έτος:2021-2022

Παύλος Μάριος Λιάσκος

Μαθητής Α’ Λυκείου

 

Τίτλος Εργασίας:

Η δράση του Μήτρου Λέκκα στην πρώτη πολιορκία της Ακρόπολης και του Χαϊδαρίου.

 

Επιβλέπων Εκπαιδευτικός : Θάνος Χρυσάνθης

 

 

 

 

 

 

Η Επανάσταση του 1821 στην Αττική ξεκίνησε από τους κατοίκους των χωριών του νομού και συγκεκριμένα από το Μενίδι. Χαρακτηριστική είναι η συνεισφορά των Μαρουσιωτών στην Πολιορκία της Ακροπόλεως  από τους Τούρκους το 1826.

 

Πρώτη πολιορκία της Ακρόπολης

Οι συγκεντρωμένοι αγωνιστές στην Ακρόπολη των Αθηνών το 1826 αποφάσισαν, για να έχουν περισσότερα πλεονεκτήματα έναντι του τουρκικού στρατού, να ταμπουρωθούν στο ρέμα, στη θέση του γεφυριού του δρόμου Αθήνας-Μαρουσιού, στο Παλιογέφυρο όπως είναι σήμερα γνωστό. Στη σφοδρή αυτή μάχη σκοτώθηκαν 32 Τούρκοι και δύο μόνο Έλληνες, ο Αναστάσιος Λέκκας και ο Γιώργος Καλόγερος. Η σκληρή αυτή μάχη έληξε με τη νίκη των Ελλήνων, την ολοκληρωτική ήττα της τουρκικής δύναμης και την εγκατάλειψή της στο πεδίο της μάχης.

Ο θρίαμβος αυτός ήταν η αφορμή για την έναρξη της δεύτερης φάσης της πολιορκίας της Ακρόπολης από 1.000 Έλληνες στις 3 Νοεμβρίου 1821.

Μετά την προηγούμενη νίκη τους οι Έλληνες μπήκαν ανενόχλητοι στη Αθήνα και άρχισαν την πολιορκία του Κάστρου στις 3 Νοεμβρίου 1821. Ανάμεσά τους βρίσκονταν και Μαρουσιώτες αγωνιστές, οι αρχηγοί των οποίων ήταν οι αδελφοί Γιωργάκης και Μήτρος Λέκκας. Η μάχη έληξε στις 9 Ιουνίου του 1822 με την συνθήκη παράδοσης, την οποία υπέγραψε ο μητροπολίτης Αθηνών Διονύσιος και οι Μαρουσιώτες προύχοντες Θωμάς Λογοθέτης-Χωματιανός και Νεόφυτος Πεντελιώτης (Δέγγλερης), καθώς και ο οπλαρχηγός Γιωργάκης Λέκκας. Η συνθήκη ανάγκαζε τους Τούρκους να παραδώσουν τα όπλα και τη μισή τους περιουσία στους Έλληνες και να αναχωρήσουν μόνο με τον αναγκαίο ρουχισμό.

 

Η Μάχη στο Χαϊδάρι

Στην Μάχη του Χαϊδαρίου(1826), το σώμα των Μαρουσιωτών αγωνιστών είχε ενσωματωθεί στις δυνάμεις του στρατηγού Ευμορφόπουλου. Με διαταγή του αρχιστράτηγου Καραϊσκάκη, ο Ευμορφόπουλος και ο Γιωργάκης Λέκκας έσπευσαν να ενισχύσουν την φρουρά της Ακρόπολης. Το υπόλοιπο τμήμα με τον Μήτρο Λέκκα και τους Πάλληδες, ύστερα από εντολή του Καραϊσκάκη, δουλεύοντας όλη την νύχτα, έφτιαξαν οχυρώματα ανάμεσα στο Χαϊδάρι και στον Ελαιώνα, προκειμένου να εμποδίσουν τις δυνάμεις του Κιουταχή που κατευθύνονταν προς την Ελευσίνα. Το άλλο πρωί ο Κιουταχής βγήκε από τον Ελαιώνα και άρχισε την επίθεση κατά των οχυρωμένων Ελλήνων. Χάρη στην στρατηγική του Καραϊσκάκη, να αρχίσουν οι Έλληνες να πυροβολούν μόνο όταν αυτός δώσει εντολή, όχι μόνο πανικόβαλε τους Τούρκους. Ο Κιουταχής αναγκάστηκε να αλλάξει σχέδιο και έτσι ακολούθησε μια φονική σύγκρουση. Ανάμεσα στους Έλληνες που έπεσαν στην αιματηρή μάχη του Χαϊδαρίου ήταν και οι Μαρουσιώτες αγωνιστές Γιάννης και Σωτήρης Πάλλης.

 

Δεύτερη πολιορκία της Ακρόπολης

Αμέσως μετά τη μάχη του Χαϊδαρίου, στις 3 Αυγούστου 1826 ο Κιουταχής στένευε μέρα με τη μέρα τον κλοιό γύρω από την Αθήνα, με συνέπεια όλα τα γυναικόπαιδα να καταφύγουν στο κάστρο. Η κατάσταση που επικρατούσε στο εσωτερικό του γινόταν όλο και πιο ασφυκτική. Για αυτό τον λόγο πολλοί ήταν οι Μαρουσιώτες που έσπευσαν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στην υπεράσπιση της Ακρόπολης από την πολιορκία του Κιουταχή (1826). Αφού κατάφεραν με αρχηγό τον Μήτρο Λίτζα να διαπεράσουν τις εχθρικές γραμμές, πρόσφεραν ρουχισμό και τρόφιμα στους πολιορκημένους. Αυτή η πολιορκία είχε αποτέλεσμα πολλοί Μαρουσιώτες αγωνιστές να χάσουν τη ζωή τους ή να τραυματιστούν σοβαρά. Η πολιορκία έληξε με την ήττα των Ελλήνων στις 25 Μαΐου 1827 και οι ίδιοι κατέφυγαν στα νησιά της Αίγινας, της Σαλαμίνας και του Πόρου.

Στα απομνημονεύματα του στρατηγού Μακρυγιάννη εξυμνούνται οι Μαρουσιώτες για το δυναμικό "παρόν" που έδωσαν για την απελευθέρωση της Αθήνας από τον τουρκικό ζυγό, αλλά και τον αγώνα τους για να διασωθεί η Ακρόπολη από την πολιορκία του Κιουταχή.

 

 Ο Μήτρο Λέκκας

Ο Μήτρο Λέκκας γεννήθηκε στο Μενίδι το 1796. Ήταν γιος του Νικολάου Λέκκα και αδελφός των μεγάλων καπεταναίων Ανάσταση και Γιώργη, αναδείχθηκε δε ως ένας από τους μεγαλύτερους πολέμαρχους της Αττικής κατά τη διάρκεια του Ιερού Αγώνα.

Έλαβε μέρος σε πολλές μάχες στην Αττική, στην Ανατολική Ελλάδα και στην Πελοπόννησο, διακριθείς για τη γενναιότητα του και τιμήθηκε με τους βαθμούς Πεντηκοντάρχου (1822), Χιλιάρχου (1824) και Αντιστράτηγου (1824). Κατά την πολιορκία της Ακρόπολης από τον Κιουταχή διακρίθηκε στη μάχη του Χαϊδαρίου επικεφαλής 110 στρατιωτών. Ακολούθως στις 11 Οκτωβρίου μαζί με τους στρατιώτες του και υπό τις διαταγές του Νικολάου Κριεζώτη οδήγησε σώμα 300 ανδρών στην παράτολμη νυχτερινή επιχείρηση εισόδου στην πολιορκούμενη Ακρόπολη. Όλοι μπήκαν "αβλαβείς" διασπώντας τον κλοιό των Τούρκων και εφοδιάζοντας με πολεμοφόδια τους πολιορκημένους.

Ο Μήτρο Λέκκας πληγώθηκε πέντε φορές σε ισάριθμες μάχες. Το 1828 μετά από διαταγή του κυβερνήτη Καποδίστρια προσπάθησε να ξεσηκώσει τα υποταγμένα στους Τούρκους χωριά της Αττικής. Έχοντας πετύχει το σκοπό του και ενώ επέστρεφε στην Ελευσίνα για να προετοιμάσει την εξέγερση, προδόθηκε από κάποιον καλόγερο, έπεσε σε ενέδρα των Τούρκων και συνελήφθη ζωντανός, μαζί με τον Αθηναίο οπλαρχηγό Νικόλαο Δανίλη και ολιγομελή συνοδεία. Όλοι οδηγήθηκαν στο φοβερό κάστρο του Ευρίπου (της Χαλκίδας) και με διαταγή του Ομέρ Πασά, τον μεν Νικόλαο Δανίλη οι Τούρκοι τον παλούκωσαν, τον δε Μήτρο Λέκκα τον έγδαραν ζωντανό και τον κρέμασαν σε τεράστια τσιγκέλια από τα τείχη του κάστρου.  Έτσ ο Μενιδιάτης Μήτρο Λέκκας εισήλθε ως ήρωας στο πάνθεο των αθανάτων σε ηλικία 32 ετών, αφήνοντας ορφανό τον μοναχογιό του Ιωάννη, μετέπειτα Στρατηγό, πρώτο Πρόεδρο του Μετοχικού Ταμείου Στρατού και για σειρά ετών βουλευτή Αττικοβοιωτίας και Αττικάρχη. Ο Μήτρο Λέκκας ήταν παντρεμένος με την Μαρία το γένος Μπαλή, της οποίας τα δύο αδέρφια Σπύρος και Γεωργάκης εφονεύθησαν κατά την πολιορκία της Ακρόπολης, το 1826.

 

Πηγές:

1.       https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B1%CF%81%CE%BF%CF%8D%CF%83%CE%B9

2.     https://marousi24.gr/anapolontas/h-symmetochi-ton-maroysioton-itan-kathoristiki-stin-ekvasi-toy-agona-toy-1821/

3.     https://www.ekklisiaonline.gr/nea/3-noemvriou-1821-i-ellines-nikoun-tous-tourkous-sto-marousi/

4.     https://www.olympia.gr/842741/ellada/oi-ellines-nikoun-tous-tourkous-sto-cha/

5.     https://www.parnesnews.gr/post/o-megalos-menidiatis-polemarxos-mitro-lekkas